Uprawa i pielęgnacja rododendronów i azalii  -  rhododendron

   Określenia azalie i azalie japońskie obowiązują jedynie w mowie potocznej i określa się nimi krzewy należące do rodzaju Rhododendron, który to jest przedstawicielem rodziny wrzosowatych. Najważniejszą wspólną cechą gatunków tej rodziny jest to, że wymagają one kwaśnego podłoża (pH 3,5-4,5).

   Azalie to ta grupa roślin, które zrzucają liście na zimę i dzięki temu znacznie lepiej znoszą mrozy i wiosenne przymrozki.
   Współczesne odmiany azalii wielkokwiatowych są krzyżówkami azalii pontyjskiej z wieloma gatunkami północnoamerykańskimi. Charakteryzuje je ogromna różnorodność i mnogość odmian. Podstawowe barwy to: biała, żółta, pomarańczowa, czerwona i różowa oraz wiele odcieni pośrednich.
   Kwitnienie pojedynczego krzewu trwa zwykle 2-3 tygodnie. Najlepsze efekty daje zestawienie kolekcji odmian o różnej porze kwitnienia, pozwala to zaprojektować ogród kwitnący od kwietnia do połowy lipca. W październiku liście azalii przybierają przepiękne barwy jesieni od żółtej, poprzez pomarańczową do purpurowej.
   Krzewy zimują bardzo dobrze bez okrywania, choć czasami przy bardzo ostrej zimie mogą nadmarzać pąki kwiatowe.
   Azalie są krzewami wolno rosnącymi. Dziesięcioletnie egzemplarze (w zależności od odmiany) osiągają około 1,5 m wysokości i średnicy.

   Azalie japońskie to, zwyczajowo nazywane, niskie zimozielone lub półzimozielone krzewy, których wysokość zazwyczaj nie przekracza 100 cm. Tworzą one piękne kobierce o kwiatach w wielu odcieniach różu, czerwieni, fioletu oraz białych. Obfitość i różnorodność kolorystyczna kwiatów sprawia, iż są one doskonałym uzupełnieniem grup azalii wielkokwiatowych oraz niezbędnym elementem ogrodów japońskich i wrzosowych, a także kompozycji z niskich i karłowych iglaków.

ZASTOSOWANIE AZALII I RODODENDRONÓW

   Możliwości zastosowania azalii w ogrodzie jest bardzo wiele. Mogą rosnąć w pełnym słońcu, jak i w półcieniu. Azalie i azalie japońskie bardzo dobrze komponują się w wielobarwnych grupach - im większych tym robiących większe wrażenie. Bardzo dobrze prezentują się mając za tło duże grupy drzew i krzewów iglastych.
Przed krzewami azalii powinny być posadzone niskie krzewy iglaste, średnie byliny, czy też inne rośliny wrzosowate np. wrzosy bądź wrzośce. Idealnym stanowiskiem dla wielobarwnych grup azalii są brzegi zbiorników wodnych. Odbicie krzewów w tafli wody zwielokrotnia efekt i tworzy idylliczny nastrój.
   W oczach projektantów azalie są nie do zastąpienia, a praktyka dowiodła, że można je sadzić nawet w skrzyniach, donicach na tarasach i balkonach.

SADZENIE AZALII I RODODENDRONÓW

   Azalie nie należą do roślin uciążliwych i trudnych w uprawie.
   Warunkiem powodzenia i pełnej satysfakcji jest wybór właściwego stanowiska oraz przygotowanie gleby.
   Azalie można sadzić zarówno na stanowiskach słonecznych jak i półcienistych, najlepiej w miejscach osłoniętych od mroźnych wiatrów, w otoczeniu wyższych roślin.

PRZYGOTOWANIE GLEBY

   Wszystkie rośliny wrzosowate, do których należą także omawiane przez nas gatunki, wymagają gleby kwaśnej i przepuszczalnej. Najczęściej takiej w naszym ogrodzie nie mamy, a więc musimy zatroszczyć się o to, by stworzyć tym roślinom optymalne warunki wzrostu.
W praktyce robimy to kopiąc dołki w miejscu gdzie chcemy azalie posadzić, i tak dla azalii wielkokwiatowej dołek taki powinien mieć średnicę około 70-80 cm i 30-40 cm głębokości, a dla azalii japońskiej odpowiednio 40-50 i 25-30 cm.
   Jeżeli gleba jest zbyt ciężka i może wystąpić ryzyko gromadzenia się wody, należy dołki te jeszcze pogłębić i zdrenować. Do tego celu może być użyty żwir, keramzyt czy np. potłuczone, stare gliniane doniczki. W tak przygotowane dołki wsypujemy kwaśnego torfu wymieszanego z dotychczasowym podłożem w proporcji zależnej od jego dotychczasowej kwasowości. Po wymieszaniu kwasowość otrzymanego podłoża nie powinna przekraczać pH 4,5 - 5.

TECHNIKA SADZENIA AZALII I RODODENDRONÓW

   Roślina zanim trafi na miejsce stałe, musi być bardzo dobrze podlana. Jeżeli jest to możliwe pojemnik z rośliną należy umieścić na kilkanaście minut w naczyniu z wodą. Kiedy zakupiona przez nas roślina ma bardzo mocno przerośniętą bryłę korzeniową, należy ją przed posadzeniem lekko rozluźnić (porozrywać). Zapewni to łatwiejsze przenikanie wody.
Przy "sfilcowanych" korzeniach woda zamiast być pobierana łatwo spływa po bryle korzeniowej, co często prowadzi do usychania azalii.
   Roślinę sadzimy w przygotowanym miejscu tak, by powierzchnia bryły korzeniowej znalazła się 3-5 cm poniżej poziomu gruntu. Dobrym sposobem jest po posadzeniu nie ugniatanie ziemi a bardzo obfite jej podlanie, co spowoduje, że ziemia sama osiada dobrze obciskając bryłę korzeniową. Po posadzeniu wokół rośliny należy usypać z ziemi tzw. misę, która będzie zatrzymywała wodę.
   Jako że wszystkie wrzosowate mają płytki system korzeniowy dobrze jest całość powierzchni wyściółkować korą drzew iglastych. Zabieg ten ograniczy wzrost chwastów i zmniejszy wysychanie podłoża, podwyższy jego temperaturę (zwłaszcza zimą) oraz stopniowo je zakwasi.

   Od tego, jak szybko chcemy osiągnąć efekt zwartej grupy roślin zależy gęstość sadzenia. W przypadku azalii odstępy powinny wynosić 1-1,5 m, a w przypadku azalii japońskich 0,5- 0,7 m. Można posadzić rośliny gęściej, aby szybciej osiągnąć pożądany efekt. W późniejszych latach rośliny rosnące zbyt gęsto można rozsadzić. Wszystkie azalie bardzo dobrze znoszą przesadzanie. Trzeba pamiętać, że im więcej roślin w grupie, im większa plama, tym efekt jest większy i piękniejszy!

PODLEWANIE

   Azalie i azalie japońskie bardzo nie lubią nadmiaru wilgoci. Nadmiar wody może być przyczyną zagniwania systemu korzeniowego. Azalie, zwłaszcza azalie japońskie, wymagają stale wilgotnego podłoża i o ile naturalne opady nam tego nie zapewnią, musimy rośliny podlewać - najlepiej miękką wodą ze stawu lub deszczówką. Zabieg najlepiej wykonywać wcześnie rano lub wieczorem.

CIĘCIE

   Omawiane rośliny cięcia nie wymagają. Do zabiegów pielęgnacyjnych należy usuwanie uszkodzonych lub porażonych przez choroby czy szkodniki pędów. W przypadku azalii wielkokwiatowych zaleca się wyłamywanie przekwitniętych kwiatostanów, co bardzo korzystnie wpływa na przyszłoroczne kwitnienie.

NAWOŻENIE

   Rośliny uprawiane w szkółkach zawierają w podłożu dawkę nawozu o spowolnionym działaniu, więc nie ma konieczności stosowania dodatkowych nawozów po posadzeniu rośliny na miejsce stałe. Jednak z uwagi na specyfikę produkcji, w pewnych warunkach w szkółce, nawozy mogły być dostarczone roślinie dolistnie i w takich okolicznościach należy zapytać podczas dokonywania zakupów jaki nawóz, w jakich dawkach i kiedy zastosować.
   W drugim i kolejnych latach po posadzeniu zaleca się stosowanie nawozów organicznych lub nawozów o spowolnionym działaniu (typu OSMOCOTE) przeznaczonych dla roślin kwaśnolubnych. Wszystkie niezbędne informacje dotyczące nawożenia znajdują się na opakowaniu, jednak należy pamiętać, iż azalie źle reagują na wysokie stężenia nawozów i lepiej jest podać roślinie za mało niż za dużo nawozu.
   Ostatnim ważnym zabiegiem jest przygotowanie roślin do spoczynku zimowego. Zasadniczo azalie doskonale znoszą niskie temperatury zimą, lecz jeśli brakuje pokrywy śnieżnej a występują duże mrozy zaleca się okrywanie krzewów (głównie azalii japońskich) gałązkami drzew iglastych lub podwójną warstwą ogrodniczej tkaniny cieniującej.

OCHRONA

   Pomimo tego, że azalie są "najzdrowszymi" roślinami spośród przedstawicieli rodziny wrzosowatych, należy jednak zwracać uwagę na ewentualne zagrożenia ze strony szkodników i chorób roślin.
   Najczęściej spotykanym szkodnikiem na krzewach azalii jest opuchlak truskawkowiec. Ten niewielki chrząszcz wygryza zatokowe wżery na liściach. Większe jednak szkody czyni jego larwa, która żerując na korzeniach i szyjce korzeniowej doprowadza niejednokrotnie do obumierania całej rośliny.
Po zauważeniu pierwszych wżerów, co ma miejsce najczęściej z końcem maja, rośliny należy trzykrotnie opryskać (co 7-10 dni) preparatem Fastac lub Decis lub innym używanym do zwalczania np. stonki ziemniaczanej. Można także zastosować biologiczną metodę zwalczania preparatem nicieniowym Larvanem.
   Do najczęściej spotykanych chorób niszczących pędy i liście azalii jest mączniak prawdziwy azalii.
Mączniak jest choroba grzybową pojawiającą się w postaci białego, mączystego nalotu zwykle od lipca do jesieni. Aby ograniczyć źródło infekcji należy usuwać i palić wszystkie opadające liście, a po zauważeniu pierwszych objawów należy zastosować oprysk jednym z preparatów: Score 250 EC, Discus 500 WG, Nimrod 250 EC, Saprol 190 EC lub preparatami biologicznymi : Biosept 33 SL lub Bioczos BR.
   Zagadnienia związane z ochroną wymagają szerszej wiedzy. Zalecamy skorzystanie z fachowej literatury lub pomocy ekspertów.

KONIECZNIE ZOBACZ