|
|
Adresy i ciekawostki - Wszystko o różach |
|
|
|
|
Adresy i ciekawostki
PORADY - RÓŻE - ROSARIUM
Historia róż.
Adresy i ciekawostki dotyczące róż. |
|
|
Trochę historii...
Około 5000 lat temu róża już była hodowana w Sumerze, skąd rozprzestrzeniła się w całej Mezopotami.
W tym samym mniej więcej czasie (2660r. p.n.e.) znano już uprawę róż także w Chinach.
Legenda mówi, że Sargon I (około 2300 p.n.e.) w swoim ogrodzie posiadał już krzewy róży.
Na ścianach egipskich grobowców można znaleźć uwiecznione te kwiaty. Róża w Egipcie była poświęcona Izydzie
i korona z róż zwanych "Świętymi różami abisyńskimi", stanowiła część wyposażenia zmarłych.
Antyczni Grecy bardzo cenili różę, była symbolem Afrodyty, bogini miłości. Hipokrates znał dobrze
ich zastosowanie i własności lecznicze. Herodot (490 p.n.e.) wspomina króla Midasa, który na wygnanie w Macedonii
zabrał z domu róże hodowane we Frygii.
Znana też była już wtedy róża, która powtarzała swe kwitnienie, co było niespotykane w tamtych czasach.
Całkiem możliwe, że chodziło o różę damasceńską (Rosa damascena bifera).
Antyczni Rzymianie wręcz pasjonowali się różami, hodowali je w ogrodach, przystrajali tymi kwiatami
sale bankietowe i stoły. Pliniusz Starszy (23-79 n.e.), w swej "Historia naturalis" (historia naturalna)
wymienił 12 gatunków znanych mu róż, między innymi: Rosa damascena, Rosa moscata, o upajającym zapachu,
Rosa gallica, którą nazywa "Różą z Miletu" i Rosa canina, wszystkie hodowana w okolicach Rzymu i Neapolu.
Ale lokalna produkcja nie zaspakajała potrzeb Rzymian, sprowadzali je więc całymi okrętami z Północnej Afryki,
głównie z Egiptu, Kartaginy i Cyrenajki.
Smutnym przykładem przesady w użyciu róż jest "uczta Heliogabala"
(218 n.e.), na której zaledwie 14-letni imperator, przez przypadek, zadusił swych gości nadmierną ilością
spadających z sufitu płatków tych kwiatów.
Persowie uważali różę za "królową ogrodu". Była ona tak ważna, że samo słowo "róża"
oznacza w ich języki "kwiat". W VII wieku podbili ich Arabowie, przejęli od nich miłość do ogrodnictwa
i umiejętność hodowania róż. Omar Chajjam perski poeta i matematyk (zm. 1123) wybrał różę na symbol perfekcji i prosił,
by jego grób był tak położony, aby północny wiatr mógł na nim rozsiewać płatki róż.
Karol Wielki (742-814), w edykcie z 794 roku (Capitulare de villis et curtis imperialibus)
przykazywał imperialnym, wolnym miastom uprawę drzew owocowych, roślin leczniczych, jarzyn i krzewów ozdobnych.
Róża była w nim wymieniona na pierwszym miejscu.
Pojawienie się w Europie nowej odmiany róży francuskiej zwanej Officinalis
spowodowało ożywienie zainteresowania tymi kwiatami na szerszą skalę. Przybyła ona najprawdopodobniej z Ziemi Świętej
razem z powracającymi Krzyżowcami, przed rokiem 1300. W tych czasach była głównie używana jako roślina lecznicza,
początkowo hodowana w ogrodach przyklasztornych i w pierwszych ogrodach botanicznych we Włoszech i Francji.
Charakteryzowała się ładnym i silnym zapachem, który jej płatki zachowywały nawet po uschnięciu. Z tego powodu zaczęła być
używana w kosmetyce do produkcji wody różanej i perfum. Największym centrum produkcyjnym tego gatunku róży stała się
miejscowość Provins we Francji (region Île-de-France).
Linneusz w połowie XVIII w. wymienił, tak jak i Pliniusz, 12 gatunków róż.
Natomiast już Parmantier w "Słowniku rolniczym" wydanym przez Instytut Francuski, w niespełna wiek później mówi
o ogromnej ilości odmian hodowanych od wielu lat w europejskich ogrodach, ze względu na piękno tych krzewów i zapach kwiatów.
W międzyczasie, a może i wcześniej, dotarły do Europy odmiany róż ze Środkowego i Dalekiego Wschodu.
|
|
Trochę ciekawostek o różach...
- Rzymianie posypywali płatkami róż posadzki, wezgłowia łóżek,
wkładali je do poduszek. Pito wino różane, kąpano się w różanej wodzie, jadano różane galaretki i różany miód
oraz smażone w cukrze płatki róż i rzymski budyń różany, w którego skład wchodziły obok płatków róż również móżdżki cielęce,
pieprz, jaja i oliwa.
-
Piękny zapach olejku różanego sprawia, że jest on dodawany do wielu
kosmetyków – kremów, szminek, lotionów i pudrów.
Jest podstawową substancją perfum różanych, nadającą nutę zapachową
znanym perfumom Chat Noir i substancją aktywną perfum Chanel 5 oraz Ambra.
Ponieważ olejek różany jest bardzo drogi, bywa często zastępowany, lub wręcz fałszowany, olejkiem pozyskiwanym z palmarozy,
rośliny o botanicznej nazwie Cymbopogon martini. Niekiedy wykorzystuje się olejki lotne niektórych gatunków geranium.
- Róża ma szerokie zastosowanie w farmacji. Napar lub odwar z kwiatów
zalecany jest jako dodatek do kąpieli. Działa on gojąco na ranki powstałe po wypryskach i inne małe rany.
Wyciągi z owoców mają działanie słabo rozkurczowe, łagodnie moczopędne i żółciopędne. Owoce dzikiej róży wchodzą w skład
wielu mieszanek ziołowych – są bogate w witaminę C i traktuje się je jako środek ogólnie wzmacniający,
a pomocniczy przy schorzeniach przewodu pokarmowego, wątroby i nerek.
- Twarde różane drewno doskonale nadaje się do produkcji pudełeczek,
szkatułek, a nawet mebli.
- Najstarszy zachowany wizerunek róży znajduje się na słynnym fresku "Fresku z Niebieskim Ptakiem"
w Knossos na Krecie i pochodzi z XVII wieku p.n.e. (liczy 3 500 lat).
- W chrześcijaństwie róża związana jest silnie z Kultem Maryjnym jest symbolem Zmartwychwstania.
Okrągłe okna gotyckich katedr były nazywane "oknami różanymi". Pierwsze oryginalne różańce wykonano z owoców róży, a w naszych czasach typowym upominkiem
są różańce z drzewa różanego nasączonego wodą różaną w XV wieku. Lohner jeden z największych mistrzów tworzy obraz "Madonna Krzewu różanego".
- Ogrody różane zwane są rosarium lub pochodna polska nazwa
rozarium inaczej ogród różany. Jest to specjalny ogród lub część większego założenia ogrodowego,
przeznaczona do uprawy róż (różnych gatunków i odmian), z odpowiednimi konstrukcjami i pergolami dla pnących się gatunków;
rosarium występowało już w średniowieczu, rozpowszechniło się w końcu XIX w.
|
|
Adresy w kąciku informacyjnym.
Obejrzenie dobrych kolekcji róż ułatwi nam decyzję o wyborze
najlepszej i najbardziej nam się podobającej odmiany. Pamiętajmy, że co po letnich upałach i jesiennych burzach wygląda
wciąż dobrze, ma szczególną wartość dla ogrodu i ogrodnika.
Największe rozarium (rosarium) w Polsce znajduje się w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku,
ul. Katowicka 2, 41-500 Chorzów.
Kolekcje odmian i gatunków róż można obejrzeć również w ogrodach botanicznych:
- Ogród Botaniczny Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin,
ul. Jeździecka 5, 85-687 Bydgoszcz.
- Ogród Botaniczny UMCS Lublin, ul. Sławińska 3,
20-810 Lublin.
- Ogród Botaniczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
ul. Dąbrowskiego 165, 60-594 Poznań.
- Ogród Botaniczny UW w Warszawie, Al. Ujazdowskie 4,
00-478 Warszawa.
- Ogród Botaniczny PAN w Powsinie, ul. Prawdziwka 2,
00-973 Warszawa.
- Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego, ul. Sienkiewicza 23,
50-335 Wrocław.
- Ogród Botaniczny przy Łódzkim Parku Kultury i Wypoczynku,
ul. Krzemieniecka 36/38, 94-303 Łódź.
- Miejski Ogród Botaniczny,
ul. Piłsudskiego 60, 41-800 Zabrze.
|
|
|
|
- Opracowanie: Krzysztof Janczewski, grudzień 2008 - |
|
|
|
|
Postaw nam wirtualną kawę ;-)
Z góry dziękujemy!
|
« wstecz
|
KONTAKT
|
| [email protected] | |
do 15-ej: 604-197-556,
po 15-ej: 692-474-891,
Jeśli chcesz sprawdzić czy Twoja przesyłka została wysłana zadzwoń (najlepiej po południu ok. godz. 16-19-ej) na nr tel.: 604-197-556
|
|
|